از کاشی - تجزیه و تحلیل عمیق در مورد اینکه چه کار می کند و چه چیزی نیست
بخشی از کتاب مفتاح الحساب نوشته جمشید کاشی ریاضیدان و منجم عصر تیموری، به معماری اختصاص یافته و در آن بخش از روشهای ساختن طاق و گنبد و مقرنس بحث میکند، از انواع طاقهایی که او شرح میدهد برخی را در بناهای تیموری میتوان دید. در معماری مساجد ایرانی، در میان صحن، حوض آبی قرار دارد که تصویری از آسمان، که همان پرستشگاه مثالی است، در آن پدیدار میشود و کاشیهای گنبد را نمایان میکند. گنبد نظامالملک با تخریب تعدادی از ستونهای شبستان ضلع جنوبی، به صورت منفرد و به طریقی که سه ضلع آن جدا بودند و فضای سرپوشیده نداشت، ایجاد شد و تنها قسمت جنوبی گنبد به دیوارهای اطراف متصل بود. فضای جدیدی که ساخته شد، طاق و تویزه داشت و این تویزهها به صورت ضربی ایجاد شده بودند. در معماری دوره تیموری، مدارس از نظر ارزش هنری در بالاترین جایگاه قرار دارند و مهم ترین کمک آن ها به دنیای معماری در زمینه تزیینات ساختمان ها بود؛ اگرچه از نظر زمانی عناصر تزیینی معماری اسلامی به سنت های پیش از تیموری تعلق داشت اما هیچگاه به اندازه این دوران به اهمیت و برجستگی نرسیده بود.
با اینهمه سینمای بنگلادش باید به دوره قبل از استقلال این کشور از پاکستان و همچنین ۴ دهه اخیر بررسی شود. پس از ضعف خلافت عباسی، اصفهان به مدت چندین دهه دستخوش ناآرامی سیاسی و رقابت حکام محلی بود. پایتخت در زمان سلطان سنجر از اصفهان منتقل شد و مردم بهشدت فقیر و آبادیها خراب شدند. در همین زمان طاقهای دوطبقه هم ساخته شد. اگرچه زمان دقیقی برای اجرای این طرح رسماً اعلام نشده اما گمانهزنیها حاکی از آن بود که تا پیش از سال ۱۴۰۰ اتفاق خواهد افتاد. این بنا به دستور خواجه غیاث الدین پیر احمد خوافی، وزیر شاهرخ و با تلاش دو تن از برجستهترین معماران آن عصر، خواجه قوام الدین و غیاث الدین شیرازی، ساخته شده است. «خواجه غیاث الدین پیر احمد خوافی بانی مدرسهٔ غیاثیهٔ خرگرد». «مناسبات وزیران و امیران در عصر تیموری بررسی موردی رابطه غیاث الدین پیر احمد خوافی با امیران و وزیران تیموری». اوج نوع جدید طاق های قوسی معماری اوایل دوره تیموری را میتوان در این مدرسه مشاهده کرد. به گفته هیلن براند، معماران تیموری خیلی خوب میدانستند که چطور از این هنرها برای زیباتر کردن ساختمانها استفاده کنند و هویت خاص خودشان را در این ساختمانها نشان دهند. گفته میشود که قصد اولیه ناصرالدین شاه از ساختن این مرکز اختصاص آن به نمایشهای غیرمذهبی بود زیرا در مسافرتهایش به اروپا با تئاترها و سالنهای نمایش آنجا آشنا شده و چنین نمایشهایی موردپسندش واقع شده بود و به همین خاطر، ساختن این نمایشخانه همت گمارد.
در طراحی سرویس بهداشتی محل قرارگیری پنجرهها اهمیت زیادی دارد؛ زیرا نهتنها در نور پردازی مؤثر است بلکه در داشتن تهویه مناسب به دلیل رفع بوی بد و بخار آب تأثیر دارد. در اتاق اول، چاله آب کوچکی قرار دارد که اگر آب آن را کاملاً تخلیه بکنند، دوباره پرآب میشود. کل این منزل حدوداً دارای ۲۰ اتاق در طبقه اول و دوم میباشد که غیر از قسمت شرقی تمام اتاقها به هم راه دارند و به آخرین اتاق قسمت غربی میرسند. سپس توانست در ۲۷ سالگی و در سال ۱۲۹۰ خورشیدی کارگاه کاشی سازی مستقلی را در نزدیکی میدان توپخانه راه اندازی کند و مدتی نیز با استاد عرب زاده همکاری میکرد. معمولاً تصاویر چاپی به جای آنکه قاب شده و بر دیوار نصب شوند، بر دیوار چسبانده میشدند و احتمالاً ابعاد بسیار بزرگ این تصاویر چاپی که چند ورقهای نیز بودند صرفاً به منظور چسبانده شدن بر دیوار تولید میشدند. لائوسما و فیلارتون تصمیم گرفتند تا به جای فرود در مرکز فضایی کندی، در وایت سندز فرود آیند. ورودی اصلی مسجد در این دوران، ورودی ضلع شمالی بوده و در ضلعهای شرقی و غربی نیز چهار ورودی فرعی وجود داشتهاست. همچنین در صنایع خودروسازی ایران نیز بسیاری از شرکتهای قطعهسازی زیرمجموعهٔ خودروسازان، تحت عناوینی مانند فروش اموال مازاد از شرکت مادر جدا گردیدند که بجز تأثیرات تورمی منجر به ایجاد توافقات خرید قطعه میان دو شرکت و بالطبع فاکتورسازی و فسادهای مربوط مانند ایجاد کرسیهای جدید هیئتمدیره در این شرکتهای مستقل، جهت ایجاد شغلهایی تنها با هدف دریافت حقوق برای کارگزاران نظام و وابستگان آنان گردیده است.
برخی از آثار مهم این بخش عبارتند از: بقایای پرچم مبارزات عشایر خوزستان علیه استعمار انگلیس در سال ۱۲۹۳ تابلو بزرگ معرق عصر عاشورا اثر استاد توانا و همکارانش که با استفاده بیش از ۱۰۱ هزار قطعه چوبهای درختان گوناگون جنگلی و قطعات فلز و صدف معرق کاری شده، تابلوهای نقاشی اهدا شده توسط سران کشورهای آسیای میانه، ماکت کعبه معظمه و مدینه منوره از جنس طلا و نقره، آثار منبت و معرق کاری چوب و صدف اهدایی رهبران کشور سوریه و تابلو فرشهای تصویری اثر هنرمندان ایرانی، همچنین مجموعه عصاها از ارزش هنری بسیاری برخوردار است. ولی متأسفانه در دوره متأخر این شیوه تزئین از نظر ساخت، رنگ و لعاب به استثنای چند مورد نادر، سیر نزولی پیموده است بسیاری از کاشی های هفت رنگ در هند، بنگال، عراق و سوریه منشأ ایرانی دارند. ↑ کاوسی، ولیالله. تیغ و تنبور: هنر دوره تیموریان به روایت متون. مدرسه غیاثیهٔ خرگرد که در شهرستان خواف قرار دارد مربوط به دورهٔ تیموریان است و به عنوان یکی از قدیمیترین مدارس ایران شناخته میشود.
اگر دوست دارید این نوشتار را داشته باشید و مایل به دریافت اطلاعات بسیار بیشتر در مورد کاشکی از اول من میدونستم لطفا به بازدید از وب سایت ما.